Toebehoren en onderhoud van westernbitten

Westernruiters hechten er zeer aan om het westernhoofdstel van hun paard minimaal vorm te geven, zodat het paard zo min mogelijk leder aan het hoofd draagt. Desondanks behoren kinketting en kinriem tot de nuttige toebehoren die aan geen enkel westernkopstuk mogen ontbreken. Waarom Snaffle Bits met kinriem en Bits with Shanks met kinketting worden gebruikt en welke teugels voor welk westernbit geschikt zijn, lees je hieronder.

Kinketting en kinriem

In tegenstelling tot de Engelse rijstijl waarbij alleen tijdens het rijden op dressuurkandare een kinketting wordt gebruikt, wordt in de westernsport zowel bij de Snaffle Bit alsook bij de Bit with Shanks met kinriem of kinketting gereden. De reden is simpel: Het westernhoofdstel beschikt doorgaans niet over een neusriem die het doortrekken van het bit door de paardenmond kan voorkomen. Een kinriem houdt het bit op zijn plaats. Met name one-ear hoofdstellen die alleen eenhands met westernkandare worden gereden, vereisen een kinriem of kinketting.

Voor een mooie look moet de kinriem dezelfde kleur hebben als het westernhoofdstel. Deelnemers aan westerntoernooien moeten er afhankelijk van de proef en richtlijnen rekening mee houden dat de breedte van de kinriem voorgeschreven is.

Wanneer gebruik je een kinketting en wanneer een kinriem? Een kinriem voorkomt dat het bit door de mond wordt getrokken. Daarom zie je de combinatie van Snaffle en kinriem bij een tweehandige teugelvoering erg vaak. Kinkettingen daarentegen verhogen de druk op de nek zodra de teugel wordt aangenomen en beïnvloeden hiermee de werkzaamheid van het bit. Om deze reden worden kinkettingen hoofdzakelijk bij Curb Bits en Bits with Shanks gebruikt. Bitten met hefboomwerking kunnen echter ook met een kinriem worden gebruikt. Deze werken door het leder op een zachtere manier in. Omgekeerd worden Snaffle Bits niet met een ketting, maar uitsluitend met lederen riemen gebruikt.

Hoe wordt de kinriem of de kinketting correct bevestigd? De kinriem wordt aan de bitring onder de teugels bevestigd, zodat de riem niet in de weg van de teugels zit. Onder de gesloten riemen moet ruimte zijn voor twee vingers – zo wordt het bit niet tegen de lagen geduwd, maar glijdt de kinriem ook niet over de onderlip.

De kinketting wordt bij een Curb Bit of Bit with Shanks samen met het bakstuk in het oog van de bovenboom bevestigd. Je moet ervoor zorgen dat de ketting plat in de kingroef ligt, omdat de verdraaide kettingschakels anders onnodig pijnlijk kunnen zijn voor het paard.

Om ervoor te zorgen dat de kinketting de hefboomwerking van de shanks beperkt resp. de werking van het bit met hefboomwerking überhaupt effect sorteert, moet ook hier weer een speling van twee vingers aanwezig zijn. Hoe strak een kinketting precies moet zitten, moet individueel per bit worden bekeken, omdat de shanks allemaal een andere welving hebben en de hefboomwerking hierdoor verandert. In principe mag de ketting pas stevig vastzitten als de shanks bij het aannemen van de teugels de helft van het traject hebben afgelegd. Strakker mag de ketting niet zitten, omdat zelfs bij losse teugels druk op de kingroef en de tong wordt uitgeoefend. Losser mag de ketting eveneens niet zitten, omdat anders het signaal van het bit te laat, verrassend en te heftig in de mond van het paard arriveert.

Het westernhoofdstel

Een westernbit zou zonder een westernhoofdstel niet in de paardenmond blijven zitten. Hierbij heb je niet alleen wat de versiering van het hoofdstel betreft een enorme keuze. Want ook wat betreft de maakwijze hebben westernruiters op dit gebied heel wat te kiezen:

• Westernhoofdstellen met rechte frontriem
• Westernhoofdstellen met geknoopte frontriem
• Westernhoofdstellen met V-vormige frontriem
• One-ear en two-ear hoofdstellen.

Het westernbit moet altijd in combinatie met het westernhoofdstel worden gekozen, omdat beiden een eenheid vormen en de functionaliteit onderling afhankelijk is. Want net als een Curb Bit, dat geschikt is voor een paard dat gevoelig reageert en geen teugelhulpen nodig heeft, geldt dezelfde eis voor het gebruik van one-ear en two-ear kopstukken. Voor deze kopstukken zijn minimale, impulsachtige hulpen vereist. Als er krachtig, eenzijdig aan de teugels wordt getrokken, zou je het hoofdstel van het hoofd van het paard kunnen trekken, vooral omdat ze zelden met een keelriem worden gebruikt. Daarom mogen een Bit with Shanks en oorhoofdstellen alleen op goed getrainde paarden worden gebruikt die geen aanleuning van de teugels meer nodig hebben. Snaffle Bits zijn daarom voor oorhoofdstellen ongeschikt.

Daarentegen worden basic-kopstukken veeleer met een Snaffle Bit en kinriem gebruikt.

Als je je paard wilt showen, moet je je vooraf informeren over de geldende richtlijnen. In de westernsport wordt, net zoals bij bitten, door de vereniging voorgeschreven welk kopstuk in welke klasse is toegestaan.

Westernteugels

Westernteugels hebben eveneens invloed op het gebruik en de werking van westernbitten. Klassieke westernteugels zijn zogenoemde Split Reins – lange, dunne leren teugels die in het midden gedeeld zijn. Split Reins worden in de westernsport het vaakst gebruikt, omdat ze voor vrijwel elke discipline geschikt zijn en zowel eenhandig als tweehandig kunnen worden vastgehouden.

Iedereen bij wie de gedeelde teugels door de handen op de grond glijden, kan kiezen voor Loop Reins. Dat zijn gesloten westernteugels die in verschillende materialen, dikten en lengten verkrijgbaar zijn.

Romal Reins zijn gesloten westernteugels met een verlengde zweep (Romal). Ze zijn afkomstig van de Californische rijstijl en worden met kostbaar versierde kopstukken gebruikt. Romal Reins worden met een Bit with Shanks gebruikt.

Ten slotte zijn er nog Slobber Straps of Slobber Bars. Dat zijn lederen verbindingen die tussen bit en mecate teugels aan de bitring van de Snaffle Bit of aan de bosal worden bevestigd. Ze verlengen de teugels of korten deze in en zorgen voor nog meer gewicht op de bit. Hierdoor wordt de mond van het paard beschermd: het paard voelt op grond van het gewicht al dat de teugel wordt aangenomen voordat er daadwerkelijk aan de teugel wordt getrokken. Hierdoor is het paard gevoelig en houdt zijn fijngevoeligheid in de mond.

Ongeacht voor welke teugelvariant je uiteindelijk kiest: belangrijk is dat de teugels een bepaald eigen gewicht hebben. Als ze te licht zijn, kunnen ze door de lucht vliegen en ongedefinieerde signalen uitzenden. Dat geldt met name voor het rijden met bitten met hefboomwerking en doorhangende teugels. Als de teugels te licht zouden zijn, zou je ze steeds met de hand moeten stabiliseren om te voorkomen dat er onduidelijke teugelimpulsen worden doorgegeven.

Om deze reden maken westernruiters onderscheid tussen trainingsteugels en teugels voor een getraind paard. Trainingsteugels zijn breder en zwaarder dan andere teugels.

Reiniging en onderhoud van westernbitten

De reiniging en het onderhoud van westernbitten is in principe heel eenvoudig, maar kan op grond van speciale materialen wat lastiger uitvallen. Een normaal westernbit van metaal kan na het paardrijden met water worden afgewassen en aansluitend met een doek droog worden gewreven. Dat bij bitten met koperen inlays oppervlakteroest ontstaat, is de bedoeling. De zoete smaak van de roest zorgt ervoor dat het bit beter wordt geaccepteerd en stimuleert de mondactiviteit en de speekselproductie van het paard. Omdat veel westernbitten sowieso moeten roesten, kun je de stap met het water overslaan en het bit na gebruik gewoon met een droge handdoek van speeksel en voerresten ontdoen.

Let op bij gebroken bitten met rollen of Billy Allen Bits: de ontstane roest mag de beweeglijkheid van het bit niet belemmeren. Controleer voor het paardrijden of alle beweeglijke delen ook daadwerkelijk kunnen bewegen. Als dit niet het geval is, kun je het bit ook met olijfolie of een universele olie inwrijven.

Met olijfolie (of elke andere plantaardige olie) moeten ook bitten van Sweet Iron worden behandeld. Als zij roest ontwikkelen, moeten ze intensief worden gereinigd:

• Eerste stap: Met water worden de grofste verontreinigingen verwijderd.
• Tweede stap: Het Sweet Iron bit wordt met een handdoek goed afgedroogd en moet daarna aan de lucht drogen.
• Derde stap: Het bit wordt royaal met olijfolie ingewreven. Ook alle hoeken worden royaal met olie behandeld. Overtollige olie wordt met een doek afgeveegd. De olie vertraagt het roestproces enigszins en verzorgt het materiaal.